พิธีเลี้ยงผีตาแฮก พิธีกรรมโบราณของชาวนา

เป็นประเพณีที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนานของชาวนาตั้งแต่สมัยโบราณ โดยเฉพาะทางภาคอีสานเมื่อเริ่มฤดูการทำนาในช่วงเดือนพฤษภาคม ก่อนจะเริ่มการหว่านไถ จะต้องทำพิธีเลี้ยงผีนี้ก่อนเสมอ อีกทั้งยังทำพิธีนี้หลังการเกี่ยวข้าวอีกด้วย ความเป็นมาของพิธีเลี้ยงผีนี้จะมีขั้นตอนและความเป็นไปเป็นมาอย่างไร ในบทความนี้มีคำตอบ

ติดตามเรื่องราวตำนานและพิธีกรรมอีกมากมายได้ที่ “คนมีดวง” เว็บข่าวสารดีๆ เสริมความปัง ให้กับทุกๆคน

ผีตาแฮก คือใคร

คือ ผีไร่ผีนาที่มีอยู่ในความเชื่อของชาวอีสานมาตั้งแต่โบราณ เป็นผีที่เฝ้าปกปักรักษาประจำอยู่ที่นาตาแฮก เพื่อคอยคุ้มกันที่นาและช่วยดลบันดาลให้ผลผลิตในท้องทุ่งนามีความอุดมสมบูรณ์ น้ำไม่ขาด ข้าวเจริญงอกงาม ชาวนามีความเชื่อว่า ผีตนนี้จะคอยอยู่เฝ้านาตาแฮกและที่นาทั้งหมดของชาวนา โดยสิงสถิตอยู่ในนาตาแฮกที่ชาวนาจัดเตรียมไว้ให้ จึงห้ามทุกคนไม่ให้ปัสสาวะหรืออุจจาระใกล้ๆ นาตาแฮก หากใครฝ่าฝืนผีท่านจะโกรธและทำให้บุคคลผู้นั้นเจ็บป่วยจนอาจถึงตายได้ อีกทั้งคนอีสานยังมีความเชื่อว่าผีมีอยู่ทั่วไป ตามป่า ห้วยน้ำ ลำธาร ไร่และนา หรือแม้แต่บ้านก็มีผีเฮือน ห้ามผู้ใดล่วงเกินผีเหล่านี้ ดังนั้นคนอีสานที่ทำไร่นา จึงมักถือเอาข้อห้ามเกี่ยวกับผี ตาแฮกยึดเป็นข้อปฏิบัติอย่างเคร่งครัด เช่นเดียวกับปฏิบัติต่อผีอื่นๆ

นาตาแฮก

แฮก ในภาษาอีสาน คือ แรก นาตาแฮกจึงหมายถึง การไถนาทำนาปลูกข้าวครั้งแรกในนาขนาดเล็กที่จำลองขึ้นมา เป็นนาเสี่ยงทายผลผลิตข้าวของชาวบ้านในภาคอีสาน โดยจะมีลักษณะเป็นพื้นที่สี่เหลี่ยมขนาดเล็กวางไว้ตามคันนา หรือพื้นที่โคก พื้นที่สูงกว่านา มีต้นข้าวปักดำเป็นแถว จำนวน 11 ต้น หากต้นข้าวในนาตาแฮกทั้ง 11 ต้นนี้ เจริญงอกงามจนสามารถออกรวงได้แล้ว ผลผลิตของที่นาในปีนั้นก็จะดี จากนั้นก็จะมีพิธีสู่ขวัญ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ ที่มีอำนาจเหนือธรรมชาติให้บันดาลให้ทำนาจริงๆ ได้ข้าวอุดมสมบูรณ์ ผลผลิตงอกงามเหมือนนาตาแฮกที่จำลองขึ้น ชาวนาในภาคอีสานจึงให้ความสำคัญกับนาตาแฮกเป็นอย่างมาก

พิธีกรรมเลี้ยงผีตาแฮก

นาแต่ละพื้นที่จะมีแฮกดีไม่เหมือนกัน บางที่อยู่ลุ่ม บางที่อยู่ดอน ชาวนาจึงเลือกวันฟู ที่ถือว่าเป็นมงคลวันแห่งโชคลาภในการปักข้าวทั้ง1 11 ต้น ลงในนาตาแฮก เมื่อดำนาตาแฮกแล้ว ต้นข้าวในนาตาแฮกเจริญงอกงาม น้ำอุดมสมบูรณ์ ชาวนาจะนำบ้านไม้ไผ่ที่ทำขึ้นให้และทำพิธีเลี้ยงผีนี้จะมีปีละ 2 ครั้ง คือก่อนทำนา และหลังเก็บเกี่ยวข้าว สิ่งที่จะนำไปทำพอพิธีมีดังนี้

เหล้าขาว 1 ขวด
ไก่ต้มสุก 1 ตัว รวมไปถึงเครื่องในไก่ต้ม
พานดอกไม้ ธูป เทียน หมาก พลู และบุหรี่
น้ำเปล่า 1 ขวด แก้ว 2 ใบ
กระติบข้าว พร้อมข้าว 1 กล่อง
เตรียมทุกอย่างใส่ตะกร้า แล้วนำไปไว้ในที่ที่จัดเตรียมไว้ จากนั้นให้นำสำรับที่เตรียมมาจัดแต่งใส่ถาด เปิดฝาเหล้า กระติบข้าวเหนียวเปิดออก น้ำและเหล้ารินใส่แก้วคนละใบ จุดเทียน ตั้งไว้
กล่าวเชิญให้ท่านมารับของเซ่นไหว้ หรือมากินของเซ่นไหว้ที่นำมาให้
ตั้งจิตบนบานสานกล่าวให้ข้าวกล้าในนาของตน เจริญงอกงามอุดมสมบูรณ์ ฝนฟ้าตกต้องตามฤดู การเลี้ยงเซ่นไหว้หลังการเก็บเกี่ยวข้าว ให้กล่าวเป็นคำขอบคุณ ที่ทำให้การทำไร่นาประสบผลสำเร็จด้วยดี ผลผลิตเพิ่มขึ้น
กะเวลาให้พอประมาณ เมื่อทุกอย่างเสร็จสิ้นให้นำสำรับที่เตรียมไปเลี้ยงคนในครอบครัวหรือคนที่ไปทำพิธีด้วยกันก็เป็นอันเสร็จพิธีกรรม

ตำนาน

ตำนานกล่าวว่า เมื่อนานมาแล้วมีลูกชายของเศรษฐีผู้หนึ่ง เมื่อพ่อจากโลกนี้ไปได้ทิ้งทรัพย์สมบัติจำนวนมากไว้ให้ลูกชายที่ยังไม่มีเมีย แม่จึงได้เลือกผู้หญิงมาให้เป็นเมีย ซึ่งต้องมีชาติตระกูล มั่งมีเหมือนกัน แต่อยู่กันมานานเมียก็ไม่ตั้งครรภ์ สามีจึงมีเมียน้อย ผู้ที่เป็นเมียหลวงถึงแม้จะไม่ชอบใจแต่ก็ขัดสามีไม่ได้ เวลาต่อมาเมียน้อยได้ตั้งครรภ์ ทำให้สามีรักและใส่ใจเมียน้อยมากขึ้นกว่าเดิม เมียหลวงจึงเกิดความอิจฉาริษยาและอาฆาตแค้นเมียน้อยมาก จึงหลอกให้เมียน้อยกินยาเบื่อจนแท้งลูกถึงสามครั้ง จนทำให้เมียน้อยตายทั้งกลม นางจึงผูกใจอาฆาตพยาบาทเมียหลวงเป็นอย่างยิ่ง พอสามีทราบเรื่องว่าเมียและลูกตายเพราะเมียหลวงวางยา จึงฆ่าเมียหลวง ทั้งเมียหลวงและเมียน้อยจึงได้ผูกจิตอาฆาตพยาบาทกัน ในชาติต่อมาเมียน้อยได้เกิดเป็นแมว เมียหลวงเกิดเป็นไก่ เมื่อใดที่แม่ไก่ออกไข่ แมวตัวนั้นก็จะไปกินของแม่ไก่ทุกครั้ง ท้ายที่สุดแมวก็กินแม่ไก่ตามไปด้วยจึงทำให้เกิดการผูกอาฆาตกันอีกครั้ง ในอีกชาติต่อมาที่เมียน้อยเกิดเป็นมนุษย์ เมียหลวงได้เกิดเป็นนางยักษ์ พระพุทธเจ้าเจ้าได้เทศนาให้ทั้งสองโปรดละเวรกรรมต่อกัน โดยได้แยกให้นางยักษ์ไปอยู่ที่ปลายนา นางยักษ์ที่มีความรู้เรื่องกฎเกณฑ์ของฟ้าฝนจึงช่วยทำประโยชน์ โดยทำให้การทำไร่ทำนาได้ผลผลิตดี จึงทำให้ชาวนาที่อยู่ในละแวกนั้นทำพิธีกรรมเลี้ยงผีนาผืนแรกของนางยักษ์ โดยให้ชื่อว่าเลี้ยงผี ตาแฮก หลังจากนั้นชาวบ้านในพื้นที่ใกล้เคียงและพื้นที่อื่นๆจึงเริ่มทำพิธีกรรมนี้ต่อๆกันมา จนถึงปัจจุบัน

สรุป

พิธีเลี้ยงผีตาแฮก พิธีกรรมโบราณของชาวนา นอกจากจะทำพิธีกรรมนี้ทุกครั้งก่อนเริ่มฤดูการทำนา การเลี้ยงผี ตาแฮกยังสามารถทำหลังการเก็บเกี่ยวข้าวเพื่อเป็นการขอบคุณที่ช่วยให้ผลผลิตในไร่นาเจริญงอกงาม

สุดท้ายนี้ ขอแนะนำสิ่งดีๆ ที่จะช่วยสร้างโชคลาภให้ทุกท่าน Lottosod59 เว็บออโต้กระเป๋าเดียวที่ดีที่สุด